Pages

Saturday, 12 November 2011

سرائیکی زبان وچ تعلیم

 سرائیکی پاکستان دی ہک وݙی تے اہم زبان اے۔ لیکن سرائیکی تعلیمی زبان نی بݨائی ڳئی۔ ایں واسطے پاکستان وچ غربت زیادہ اے ۔ شرح تعلیم ٻہوں گھٹ اے۔‎ تعلیمی کانفرنس 1947 وچ پاکستان دے پہلے وزیر تعلیم فضل الرحمان صاحب مادری زبان کوں ذریعہ تعلیم بݨاوݨ تے اردو کوں چھیویں جماعت کنوں شروع کرݨ دا آکھیا ھائی۔ 24 مارچ 1948 کوں ڈھاکہ یونیورسٹی وچ حضرت قائد اعظم رحمت اللہ علیہ مادری زبان کوں تعلیمی قومی تے سرکاری زبان بݨاوݨ اتے اردو کوں رابطے دی زبان بݨاوݨ دا آکھیاھائی۔پاکستان دی تعلیمی پالیسی2009 دے مطابق پہلی جماعت کنوں علاقائی زبان دا لازمی مضمون ھوسی۔ تےذریعہ تعلیم وی علاقائی زباناں ھو سن ۔ حکمرانو سرائیکی بارے عمل کرو۔ عمل کرو ۔ عمل کرو۔
حکومت سندھ تے ٻیاں صوبائی حکومتاں تے وفاقی حکومت کالجاں سکولاں تے مدرسیاں وچ یارھویں جماعت کنوں چینی ،عربی ، سپینی ، سرائیکی بطور آپشنل لازمی مضمون شروع کرن تاں ٻہوں مناسب ھوسی ۔
اردو ،پنجابی اتے سندھی بھارت وچ قومی تے سرکاری زباناں ہن۔ پشتو افغانستان وچ قومی تے سرکاری زبان اے۔ اقوام متحدہ دے مادری زبان کوں ذریعہ تعلیم بنڑاوݨ دے منشور تے عمل کرو۔ سرائیکی پنجابی سندھی پشتو بلوچی تے اردو کوں وی رائج کرو۔پنجاب تے پاکستان وچ ڈگری سطح تے انگریزی لازمی ھے۔بی اے بی ایس سی وچ سرائیکی پنجابی سندھی پشتو بلوچی تے اردو لازمی کائنی۔ کیا سرائیکی پنجابی سندھی پشتو بلوچی تے اردو دا حق کائنی۔ حق ھے تاں اساں حق ڈیواوݨ کیتے کیا کیتے۔
پنجاب پاکستان وچ چھیویں جماعت کنوں ٻارہویں تائیں سکولاں کالجاں وچ پنجابی تاں ھِ ۔ سرائیکی کائنی۔ پنجاب پبلک سروس کمیشن لاھور دا مقابلے دے امتحان دا اشتہار آ ڳئے۔ ٢٠٠ نمبر دی پنجابی شامل ھے۔ سرائیکی شامل کائنی۔
مقابلے دے امتحانات،اعلی تعلیم،میڈیکل ، انجینئرنگ،زراعت،فارمیسی،ایم اے ،ایم ایس سی، ایم ایڈ،ایم کام،ایم بی اے،ایل
ایل بی ،وغیرہ ہر سطح تے ذریعہ امتحان دے طور تے سرائیکی دی اجازت وی ݙتی ونڄے۔سرائیکی کوں ذریعہ تعلیم بݨا کےتھوڑے بجٹ تے تھوڑے پیسیاں نال وی شرح تعلیم ودھائی ونڄ سڳدی اے ۔۔
سرائیکی وسیب دے ہر ہر ضلعے وچ ھک ھک سرائیکی میݙیم میڈیکل کالج ، ھک ھک سرائیکی میݙیم انجینئیرنگ کالج تے ھک ھک سرائیکی میݙیم کیڈٹ کالج بݨاؤ۔
اردن تے شام وچ میݙیکل دی تعلیم عربی وچ اے۔
ایران وچ فارسی وچ اے۔
ترکی وچ ترکی وچ اے۔
چین وچ چینی وچ اے۔
جاپان وچ جاپانی وچ اے۔
…روس وچ روسی وچ اے۔
جرمنی وچ جرمنی وچ اے۔
فرانس وچ فرانسیسی وچ اے۔
سپین وچ سپینی وچ اے۔
تے ۔۔۔۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔
سرائیکستان وچ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔۔
مکدی ڳالھ ایہہ ہے جو
پرائمری دے ہر ہر ٻال ، ہر چھوکری تے چھوکرے وچ بھلا ہک مادری زبان دے علاوہ بیاں کتݨان زباناں سکھݨ, لکھݨ،پڑھݨ، ٻولݨ تے سمجھݨ دی صلاحیت ھوندی اے؟ نوم چومسکی تے یونیسیف یونیسکو دے مطابق ٻالاں کوں صرف مادری زبان سکھاؤ۔
پاکستان دے متفقہ ١٩٧٣ دے آئین دی اٹھارویں متفقہ آئینی ترمیم دے سولاں سال د ی مفت تعلیم تے عمل موجودہ نظام وچ ممکن کائنی۔ تعلیم عام کرنڑ دی واحد صورت صرف اے ھے جو:
سکولاں کالجاں وچ سرائیکی / پشتو /سندھی کوں لازمی مضمون بݨاؤ۔ سارے سکول، کالج تے مدرسے صرف ترائے قسماں دے ھوون۔
سرائیکی میڈیم،
پشتومیڈیم،
سندھی میڈیم۔
صرف ھک غیر ملکی زبان ناںویں کنوں شامل نصاب کرو۔