سرائیکی ہک زبان تے قوم ہے

سرائیکی دنیا دے ہر مُلک وچ وسدے ہِن۔ ایں سانگے سرائیکی ہک انٹرنیشنل زبان ہے۔ ساری دنیا وچ وسݨ آلے سرائیکی سرائیکی کوں آپݨے آپݨے مُلک وچ تعلیمی زبان بݨاوݨ کیتے کوشش کرن۔ سـرائیکی  دے پنتالی حروف ہن۔ ایندے پنج وکھرے خاص حروف سرائیکی کوں اردو تے پنجابی کنوں ممتاز کریندن۔

سرائیکی ہک وکھری زبان تے وکھری قوم ہے

Kindly See these External Links

1. http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=skr
2. http://globalrecordings.net/en/language/16338
3. http://votebits.com/sweet-and-interesting-languages-of-pakistan/
4. http://www.ankarascene.com/haber/pakistan-823.html
5. http://thepolyglotexperience.blogspot.com/2011/01/pakistan-language-map.html
6. http://languagemaps.wordpress.com/2012/11/30/languages-of-pakistan/
7. http://mazhar.dk/pakistan/
8. http://www.dostpakistan.pk/geography/languages/
9. http://www.absoluteastronomy.com/topics/Ethnic_groups_in_Pakistan

Map of Saraikistan

 The Saraiki Department of Islamia University, Bahawalpur was established in 1989^[1] and Department of Saraiki Bahauddin Zakariya University, Multan^[2] was established in 2006. Saraiki is taught as subject in schools and colleges at higher secondary, intermediate and degree level. Allama Iqbal open university Islamabad,^[3] and Al-Khair university Bhimbir have their Pakistani Linguistics Departments. They are offering M.Phil. and Ph.D in Saraiki. Five T V channels and Ten Radio Stations are Serving Saraiki language.

سرائیکی زبان دے لہجے

سرائیکی زبان دے لہجے:

1۔ سرائیکی زبان: ملتان، بہاولپور، دیرہ غازی خان، دیرہ اسماعیل خان، میاںوالی،خوشاب، رحیم یار خان، صحبت پور، کشمور شَہر، اوباڑو، ضلع  بار خان تے درگ  وچ سرائیکی دا معیاری لہجہ الایا ویندے۔ سرائیکی زبان  دے ویہہ ہزار کنوں ودھ شاعر ہن۔

2۔ ݙبھاری سرائیکی: جھنگ، ساہیوال، پاکپتݨ، اوکاڑہ،تاندلیانوالا، کمالیہ، پیرمحل،پنڈی بھٹیاں،  چنیوٹ، سرگودھا، منڈی بہاؤالدین، فاضلکا تے سری گنگا نگر دے علاقیاں وچ ݙبھاری سرائیکی الیندے ہن۔ ایں کوں مشرقی سرائیکی وی آہدے ہن۔ ایں لہجے وچ  "ب" کوں "ٻ" ، "ج" کوں "ڄ" ، "د" کوں "ڊ" تے "گ" کوں ہمشہ "ڳ" ٻولیندے ہِن۔ سلطان ٻاہو، علی حیدر ملتانی، ریاض،عابد تمیمی تے وارث شاہ ݙبھاری سرائیکی لہجے دے شاعر ہن۔ ایں لہجے وچ ٻ ڄ ڳ ڊ دیاں آوازاں ہوندیاں ہن، انھاں صوتاں کوں ٻُچکار صوتاں اہدن ، ایں سانگے ایں لہجے کوں ٻُچکاری سرائیکی وی اہدن۔ ٻُچکار صوتاں کوں انگریزی وچ implosive اہدے ہن۔ ٻُچکار صوت وچ ہوا ٻاہروں اندر آلے پاسے مُن٘ہ وچ چھک تے گھن ویندن۔ سُرکݨ ، چوپݨ تے چُوسݨ دا عمل وی این٘ویں ہوندے۔ ٻیا ، ڊوا، شئے کوں آپݨے پاسے چھک ونڄݨ نال مماثلت رکھیندن۔۔

3۔ سندھی سرائیکی:  جیکب آباد، کشمور، گھوٹکی، نصیر آباد، جعفرآباد تے جھل مگسی دے علاقیاں وچ سندھی سرائیکی الیندے ہن۔ ایں کوں سیرائیکی وی اہدن۔
4. شمالی سرائیکی: ضلع چکوال، پنڈ دادن خان، پنڈی گھیب ، ڄنڈ تے کوہاٹ وچ وی سرائیکی الائی ویندی ہے۔ ایں لہجے کوں اعوانکاری وی آہدے ہِن۔  شاہ مراد چکوالی سرائیکی دا ٻہوں وݙا شاعر ہے۔ علی محمد مسکین وی ایں لہجے دا شاعر ہے۔ایہ شمالی سرائیکی ہے۔ کوہاٹی سرائیکی دے چھی لہجے ہن۔ خوشحال ڳڑھ دا لہجہ، توگھ دا لہجہ، ٻلی تنگ دا لہجہ، کوہاٹ شہر دا لہجہ، وادی بوراکا دا لہجہ، شکر درہ دا کوہاٹی لہجہ، 1981 دی مردم شماری وچ ضلع کوہاٹ وچ چالہی فیصد کوہاٹی (سرائیکی) ہائی،،،، 
ݙاکٹر یونس ندیم، محمد جان عاطف، ریاض، انجم یوسف زئی تے سعد اللہ خاں کوہاٹی زبان دے ادیب تے کارکن ہن۔۔ 

سرائیکی میڈیم سی ایس ایس

ہمسایہ ملک بھارت وچ علاقائی زباناں میراٹھی، گجراتی، تامل،تیلگو، کشمیری، اردو، ہندی، سندھی تے پنجابی وغیرہ مقابلے دے امتحان سی ایس ایس وچ لازمی مضمون ہن تے ذریعہ امتحان وی ہن۔ سندھ وچ محکمہ مال دا ریکارڈ تے تھاݨے دی ایف آئی آر سندھی زبان وچ ہوندی ہے۔ ایں سانگے پاکستان وچ سی ایس ایس وچ سندھی لازمی ہووݨ ٻہوں ضروری ہے۔ سرائیکی پاکستان دی ہک وݙی زبان ہے، پاکستان دے چالہی فیصد لوک سرائیکی ہن۔ پاکستان دے سی ایس ایس وچ سندھی، پشتو تے سرائیکی کوں لازمی آپشنل کیتا ونڄے۔ تے باقی پرچیاں وچ سندھی، پشتو تے سرائیکی کوں ذریعہ امتحان بݨایا ونڄے۔ 

ملتان وچ سرائیکی علاقے دا سول سیکرٹریٹ وی بݨ ڳیا ہے. ایں سانگے سرائیکی میڈیم سی ایس ایس دی لوڑ ودھ ڳئی ہے. 

سرائیکی زبان وچ وکی پیڈیا وی موجود ہے، تے گوگل نے گوگل ٹرانسلیٹ کیتے سرائیکی زبان کوں شامل کر گھدے. 

اگر سرائیکی میڈیم سی ایس ایس شروع کیتا ڳیا تاں کوئی غلط کم کائناں ہوسی. 
 سندھ دے سکولاں کالجاں وچ سندھی لازمی ہے۔ سرائیکی علاقے دے سکولاں کالجاں وچ سرائیکی لازمی کیتی ونڄے۔
سرائیکی دنیا دے ہر مُلک وچ وسدے ہِن۔ ایں سانگے سرائیکی ہک انٹرنیشنل زبان ہے۔ ساری دنیا وچ وسݨ آلے سرائیکی سرائیکی کوں آپݨے آپݨے مُلک وچ تعلیمی زبان بݨاوݨ کیتے کوشش کرن۔

ساݙے سید تے خان قسم چاؤ

سرائیکستان دے ٻاوی ضلعیاں دے بہتر حلقیاں دے بہتر ایم این اے سرائیکستان دی پسماندگی دے اصل ذمہ دار ہن۔ ایہہ سید خان ملک مخدوم سرائیکی علاقیاں وچ ہسپتال سکول یونیورسٹیاں کارخانے کیوں نی کھولیندے۔ صرف الیکشن لڑدے ہن۔ ملتان وچ نوازشریف تے پرویز الہی ہسپتال ہن پئے۔ نواز شریف تی شہباز شریف یونیورسٹیاں ہن پیاں۔ بھلا سارے سید سرائیکی بلوچ سرائیکی پٹھاݨ ملک میاں ایہہ کم نی کرسگدے؟ کن تے مر ڳئے ہِن؟

 سیدو! خانو! ملاؤ! صحافیو! تساں قسم چاتے آکھو بھارت وچ میراٹھی میڈیم یا اردو میڈیم ایف ایس سی کائنی۔ ول فسم چاتے آکھو بھارت وچ میراٹھی میڈیم یا اردو میدیم سی ایس ایس کائنی۔ ول قسم قسم چاتے آکھو سندھ وچ سندھی زبان وچ قومی سنڄاپ کارڈ جاری کائنی تھیندا۔۔ ول قسم چاتے آکھو ساݙے نان٘واں، ذاتاں، وستیاں دے نان٘واں کوں اردو زبان تے اردو لکھائی سپورٹ کریندی ہے۔ قسم چاتے آکھو سرائیکی زبان کائنی، سرائیکی پنجابی دا لہجہ ہے۔ قسم چاتے آکھو سندھ تے بلوچستان دے پی سی ایس وچ پنجابی دے پرچے کائنی۔ ہک ٻئی قسم وی چاؤ جو پاکستان دے کرنسی نوٹاں تے صرف اردو لکھدے ہاسے بنگالی آلے نوٹ کائناں ہوندے ہن۔ قسم چاتے آکھو اردو ساݙی مادری زبان ہے۔ سرائیکی کوئی زبان کائنی۔ قسم چاتے آکھو عالمی اداریاں سرائیکیاں دی تعداد ݙو کروڑ کائنی لکھی۔ قسم چاتے آکھو قوم زبان تے علاقے نال نی بݨدی ۔۔ قسم چاتے آکھو ساݙی قوم سرائیکی کائنی مسلمان قوم ہے، قسم چاتے آکھو سعودی عرب دی قوم عربی کائنی۔ قسم چاتے آکھو رسول پاک دی قوم عربی کائناں ہائی۔ قسم چاتے آکھو عربی زبان وی ساݙی مذہبی زبان ہے تے اردو وی ساݙی مذہبی زبان ہے، قسم چاتے آکھو انگریزی میڈیم سکولاں وچ اردو ٻولݨ تے جرمانہ کائنی لڳدا۔ قسم چاتے آکھو صرف انگریزی انٹرنیشنل زبان ہے۔۔

ٻارہویں دا مطالعہ پاکستان

پنجاب ٹیکسٹ بُک بورڈ لہور تے بورڈ آف انٹرمیڈیٹ دیرہ غازی 

خاں دے خلاف کھلی ایف آئی آر:

ٻارہو یں دی مطالعہ پاکستان دی کتاب وچ پاکستان دیاں زباناں دے سبق وچ پنجابی بلوچی سندھی کشمیری تے پشتو بارے تفصیلات تاں ہن، سرائیکی دا ناں تھاں وی کائنی۔ حالانکہ پاکستان تے آزاد ڄموں کشمیر وچ صرف ہک لکھ کشمیری زبان ٻولݨ آلے وسدے ہن، ایہہ نصاب تعلیمی بورڈ ولوں وی منظور تھیا ہویا ہے۔ تہاݙی عدالت وچ میݙی ایف آئی آر درج ہے۔

بھارت وچ سرائیکی

ابوہر، جلال آباد تے فاضلکا، ضلع فاضلکا، پنجاب تے ضلع سری گنگا نگر، راجپوتانہ، بھارت دی مقامی تے لوکل زبان سرائیکی ہے، انہاں علاقیاں وچ وسݨ آلے سرائیکیاں کیتے سرائیکی لازمی دا مضمون شروع کیتا ونڄے، تے مادری زبان سرائیکی کوں ذریعہ تعلیم بݨایا ونڄے۔

پاکستان ہک وفاق ہے

 فیڈرل تے سنٹرل وچ کیا فرق ہے؟پاکستان وچ فیڈرل نظام ہے یا سنٹرل؟ ۔وفاق وچ صوبے خود مختیار ہوندے ہن۔ پاکستان ہک وفاق مُلک ھے۔ پاکستان وچ ساریاں قوماں کوں براپر حقوق ملݨے چاھیدے ھِن۔ پاکستان وچ اردو، پشتو، سرائیکی تے سندھی زباناں کوں سرکاری دفتری تعلیمی تے قومی زباناں بݨاوَݨ ٻہوں ضروری ھے۔پاکستان دے ہر سرکاری تے نجی ٹی وی چینل تے سرائیکی، سندھی، پشتو ، پنجابی،بلوچی تے اردو کوں ہر روز چار چار گھنٹے ݙتے ونڄن۔پہلی توں بی اے تائیں سکولاں کالجاں تے مدرسیاں وچ سرائیکی یا سندھی یا پشتو لازمی مضمون دے طور تے شروع کرو. سنگاپور دی کل آبادی 54 لکھ ہے۔ 50 فیصد چینی، 32 فیصد انگریزی، 12 فیصد ملائی تے 3 فیصد تامل ہن۔ سنگاپور وچ چینی، انگریزی،ملائی تے تامل سرکاری دفتری تعلیمی تے قومی زباناں ہن۔ پاکستان وچ سنگاپور دی پالیسی تے عمل کیتا ونڄے۔پاکستان دے قومی ترانے وچ پنج بند ہوون، پہلا بند پشتو وچ، ݙوجھا بند سرائیکی وچ ، تریجھا بند سندھی وچ، چوتھا بند بلوچی بروہی تے پنجواں چھیکڑی بند پنجابی ہندکواردو وچ ہووے۔ بھارت وچ زباناں دی پالیسی بارے ݙیکھو۔

www.teindia.nic.in