Saraiki vowel

1. الف:کھا، Open back rounded vowel ɒ
2. و: Mid back rounded vowel کھوتا، شودا، سوٹا،کھوٹ، توڑ، ٻول، ٹور، مور۔آئی اے پی دی علامت o 
3. ے: تیݙا، چھیت، ریل پیل، دیر، شیر، بھیݙ آئی پی اے علامت e
4. زبر: ʌ
5. وݙی زیر:Near-close near-front unrounded vowel کِتھ، پھِٹ، وِتھ، ہِک، طالِع، چِہرہ، بانگِ درا وچ وݙی زیر ہے۔ وݙی زیر کوں لکھݨ دا طریقہ ایہہ ہے۔ٕ کِتھ، بانگ ِ درا،ضِد، رِچھ، ہِن، پِٹ وغیرہ۔آئی پی اے دی علامت ɪ
6. زیر: Close front unrounded vowelایندے کیتے کھڑی زیر ورتیندی ہے۔عربی وچ زیر دی ایہہ  صوت استعمال تھیندی ہے۔   کٖتاب،چٖہرہ، اے پی آئی علامت i
7. وݙی پیش: رُس،پُس، پُر، ڳُڑ، شُہرت، شُعبہ، مُحترم،   وݙی پیش کوں لکھݨ دا طریقہ ایہہ ہے۔پُڑ، گھُٹ، جُڑ، مُڑ Near-close near-back rounded vowel تے آئی اے پی دی علامت ʊ
8. پیش: Close back rounded vowel کٗرتا، مٗردا، اے آئی پی  u
9. زبر الف:  رحمَان،كتاب 
10. زبر ے:مَیل، سَیر، خَیر،بھَیڑا æ Near-open front unrounded vowel
11. آ: آپ، آس، آن، آکھ a,Open front unrounded vowel
12. زبر و:کَوڑا،
13. زبر ی:سَید،
14. زیر ی:مِیل، تِیر، کھِیر
15. پیش و:بھُوت، سُود، 
16. زبر و(عربی): اَؤُ مـَوُلانا
17. ɛ انگریزی واول زبر تے ادھی زیر دا مجموعہ ہے Bed, Shall
18. ə Mid central vowel زبر لوکَل، لیبَل، لیٹَر،بغیر سٹریس آلی زبر ہے، ایں زبر وچ کݙاہیں وچ سٹریس دباؤ کائنی ہوندا، ڄݙان٘جو / ʌ / وچ ہمیشہ سٹریس ہوسی۔ /ə/=پہلے ادھی i تے وت ادھی o دا مجموعہ ہے، 
19.  ɜ Open-mid central unrounded vowel زبر مثال دے طور تے نَرس، سَروس، ٹَرم،شَرٹ، سَرکل، وَرک، وَرتھ۔ جَرنی۔ ہمیشہ ر کنوں پہلے آندے۔ 

کرسٹوفر شیکل دے مطابقphoible.org سرائیکی وچ 48 کانسن انٹ تے 35 واول کل 83 آوازاں ہن۔ انہاں وچوں کلہے کانسن انٹ 28 ہن۔ 15ڈبل کانسن انٹ ، 3 سی ڈینٹل ت ،ج د ، تے 2 سی ڈیینٹل سی تھ ، دھ ہن۔ 9 واول، 9 مد آلے واوال ، 14 مرکب واول وی وی مختلف ، 3 واول واول کانسن انٹ ہن۔ کل واول 35 ہن۔ شیکل وھ تے ݨھ دا ذکر وی کیتے۔ میݨھاں، سوݨھاں وچ کجھ لوک ݨھ  ورتیندن۔

سرائیکی الف بے دے مطابق الف، ھ ، ء ، ے دے علاوہ باقی 41 کانسن انٹ، پندرھاں ݙو چشمی ھ آلے تے ڈو مخلوط نون غنہ آلے کل 58 کانسن انٹ ہن تے سولھاں واول ہن۔

IPA: Vowels
Front Near-front Central Near-back Back Close i y ɨ ʉ ɯ u ɪ ʏ ɪ̈ ʊ̈ ɯ̽ ʊ e ø ɘ ɵ ɤ o e̞ ø̞ ə ɵ̞ ɤ̞ o̞ ɛ œ ɜ ɞ ʌ ɔ æ ɐ ɞ̞ a ɶ ä ɒ̈ ɑ ɒ Near-close Close-mid Mid Open-mid Near-open Open

:سرائیکی واول

:سامہݨے آلے واول

بِیج، پِیڑ

بِجلی، تِل

جَے، کَیہ، قَے،

، جے ، پیر، تیل

:درمیانے واول

مَر

مار

:پچھلے واول

کُولا

کُلہا، اُݙ، مُکا

ہوکا

مَوقع

مِیل، مِل، میل، مَیل

مَل، مال

مُل،مُول، مولھا، مَولا

:سرائیکی واول 

زبر: مل، مال، مَیل، مَول ــ‌

زیر: مل، کھڑی زیر مل، می ل، مےل ــ

پیش: مل،الٹی پیش مل، مُول، خالی مول‌ ــ

:ہندی واول

رَت، رات

دِن اِکیس چِڑیا،  ٻِلی ساری

اُلو کُتا، پھُول بھُوت

ایک کُتے جیب، پَیسہ کَیسا

دو جوش، اَور شَوق

رٖشی کٖرپیا 

:غُن٘ہ آلے واول

،ہَن٘س، گھڑیاں

،سِن٘چائی، نہیں

،مُن٘ہ، اُون٘ٹ

،کتابیں،، مَیں

،کیوں، بھَوں

چھیکڑی کھڑی زیر وچ غُنے آلا واول ہندی وچ کائنی

سرائیکی ڈکشنری ݙیکھو

* ولسن دی سرائیکی ڈکشنری

* ہندوستان دیاں زباناں دا سروے

* سیدھیش ور ورما دی کتاب