سرائیکی زبان دے لہجے

سرائیکی زبان دے لہجے:

1۔ سرائیکی زبان: ملتان، بہاولپور، دیرہ غازی خان، دیرہ اسماعیل خان، میاںوالی،خوشاب، رحیم یار خان، صحبت پور، کشمور شَہر، اوباڑو، ضلع  بار خان تے درگ  وچ سرائیکی دا معیاری لہجہ الایا ویندے۔ سرائیکی زبان  دے ویہہ ہزار کنوں ودھ شاعر ہن۔

2۔ ݙبھاری سرائیکی: جھنگ، ساہیوال، پاکپتݨ، اوکاڑہ،تاندلیانوالا، کمالیہ، پیرمحل،پنڈی بھٹیاں،  چنیوٹ، سرگودھا، منڈی بہاؤالدین، فاضلکا تے سری گنگا نگر دے علاقیاں وچ ݙبھاری سرائیکی الیندے ہن۔ ایں کوں مشرقی سرائیکی وی آہدے ہن۔ ایں لہجے وچ  "ب" کوں "ٻ" ، "ج" کوں "ڄ" ، "د" کوں "ڊ" تے "گ" کوں ہمشہ "ڳ" ٻولیندے ہِن۔ سلطان ٻاہو، علی حیدر ملتانی، ریاض،عابد تمیمی تے وارث شاہ ݙبھاری سرائیکی لہجے دے شاعر ہن۔ ایں لہجے وچ ٻ ڄ ڳ ڊ دیاں آوازاں ہوندیاں ہن، انھاں صوتاں کوں ٻُچکار صوتاں اہدن ، ایں سانگے ایں لہجے کوں ٻُچکاری سرائیکی وی اہدن۔ ٻُچکار صوتاں کوں انگریزی وچ implosive اہدے ہن۔ ٻُچکار صوت وچ ہوا ٻاہروں اندر آلے پاسے مُن٘ہ وچ چھک تے گھن ویندن۔ سُرکݨ ، چوپݨ تے چُوسݨ دا عمل وی این٘ویں ہوندے۔ ٻیا ، ڊوا، شئے کوں آپݨے پاسے چھک ونڄݨ نال مماثلت رکھیندن۔۔

3۔ سندھی سرائیکی:  جیکب آباد، کشمور، گھوٹکی، نصیر آباد، جعفرآباد تے جھل مگسی دے علاقیاں وچ سندھی سرائیکی الیندے ہن۔ ایں کوں سیرائیکی وی اہدن۔
4. شمالی سرائیکی: ضلع چکوال، پنڈ دادن خان، پنڈی گھیب ، ڄنڈ تے کوہاٹ وچ وی سرائیکی الائی ویندی ہے۔ ایں لہجے کوں اعوانکاری وی آہدے ہِن۔  شاہ مراد چکوالی سرائیکی دا ٻہوں وݙا شاعر ہے۔ علی محمد مسکین وی ایں لہجے دا شاعر ہے۔ایہ شمالی سرائیکی ہے۔ کوہاٹی سرائیکی دے چھی لہجے ہن۔ خوشحال ڳڑھ دا لہجہ، توگھ دا لہجہ، ٻلی تنگ دا لہجہ، کوہاٹ شہر دا لہجہ، وادی بوراکا دا لہجہ، شکر درہ دا کوہاٹی لہجہ، 1981 دی مردم شماری وچ ضلع کوہاٹ وچ چالہی فیصد کوہاٹی (سرائیکی) ہائی،،،، 
ݙاکٹر یونس ندیم، محمد جان عاطف، ریاض، انجم یوسف زئی تے سعد اللہ خاں کوہاٹی زبان دے ادیب تے کارکن ہن۔۔