Pages

Wednesday, 11 December 2013

Saraiki in Universities of Pakistan

According to Education Policy 2009 :
The regional Language are being made compulsory subject in all schools and colleges. Saraiki is an important Language in Pakistan. 
Saraiki is also spoken in Jhang, Bakhar , Mandi Bahaudin and Other regions .

Bahauddin Zakriya university Multan and Islamia University have their Saraiki Departments. Bzu & Islamia universities are requested to Start B S Saraiki & Ph.D Saraiki.

1. Bahauddin Zakriya university Multan has Saraiki area Study centre. So It is requested that in this centre M.A , B.S and M.Phil in following subjects be started as soon as possible.
  1. Saraikistan Studies,
  2. History of Saraikistan,
  3. Geography of Saraikistan,
  4. Culture of Saraikistan,
  5. Archaeology of Saraikistan,


2. Saraiki be made and allowed as medium of instruction and medium of examination of Islamiat compulsory & Pakistan Studies compulsory in MBBS, B.Sc. (Eng), Agriculture & Pharmacy and all other programs. All Master Programs in Social Sciences and Arts  be allowed in Saraiki also  in B Z U, Islamia, women Multan , women Bahawalpur, Gomal and Sargodh university.


3.  For internet and computers Uni code for Saraiki  has been approved in  2006. Due to lack of interest of Saraiki departments and Vice chancellors, in windows, Google and emails Saraiki language is not included  These windows , Google , Yahoo and others be requested  to add Saraiki. 
  



Kindly in  women  university Multn , university of Sargodha, University of Gujrat and University of Faisalabad Saraiki Departments be established and MA  and B.S saraiki be started.

KhyberPukhtoonkha Text Book Board Peshawar has prepared currlculum for saraiki compulsory  from grade 1  upto F.A/ F.Sc.  grade 12.   So this may be consulted also. It is requested Saraiki for Matric be introduced in this year. For this syllabus and book be prepared. So experts from Bise Multan, Sargodha, Faisalabad, Bahawalpur, Dera Ghazi khan, Sahiwal, D I Khan and Federal Board Islamabad be consulted for Book and Syllabus as soon as possible.
Hoping to be favoured.

قومی اور سرکاری زبانیں


سرائیکی،  سندھی، پشتو اور اردو کو قومی اور سرکاری زبانیں بنایا جائے۔



 اردو پاکستان کی قومی اور کُچھ   حد تک تعلیمی عدالتی اور سرکاری زبان ہے۔  صوبہ سندھ میں سندھی  کُچھ   حد تک تعلیمی عدالتی اور سرکاری زبان ہے۔ تعلیمی پالیسی دوہزار نو کے مطابق  علاقائی زبان پہلی سے بارہویں تک لازمی مضمون ہو گی اور ذریعہ تعلیم ہوگی۔ صوبہ خیبر پختونخواہ میں پشتو ذریعہ تعلیم  کے سکول بھی موجود ہیں  اور   پشتو   اور   سرائیکی بطور لازمی مضمون شروع کی جا رہی ہے۔ باقی علاقوں مثلاً  سرگودھا جھنگ ساہیوال ملتان وغیرہ میں سرائیکی کو لازمی کیا جائے اور ذریعہ  تعلیم بنایا جائے۔ پنجاب    اور بلوچستان میں پنجابیوں اور بلوچوں کی حکومتوں کے باوجود پنجابی اور بلوچی کا فروغ نہیں ہوسکا۔  اس لئیے اب  صرف  سرائیکی سندھی پشتو اور اردو میدان میں ہیں۔     وفاقی اردو یونیورسٹی کے قیام سےاعلیٰ تعلیم   پر انگریزی کی اجارہ داری ختم ہو چکی ہے۔اقوام متحدہ کی قراردادوں کے مطابق   مادری زبانوں کو ذریعہ تعلیم بنانا اشد ضروری ہے۔ہم انگریزی کی تعلیم پر اربوں   روپے برباد کر رہے ہیں۔ شرح خواندگی بڑھانے کے لیےہر سطح پر  انگریزی کو اختیاری کر   د ینا چاہیے۔ ریاضی اور سائنس میں بھی ذریعہ تعلیم انگریزی کو نہ بنایا جائے۔ قومی  اور علاقائی زبانوں کو بنایا جائے۔ انگریزی اختیاری کرنے سے دینی مدارس بھی قومی دھارے میں داخل کئے جا     سکتے     ھیں۔     بی اے۔ بی ایس سی   تک  سندھی، پشتو یا سرائیکی  کو لازمی مضمون اور ذریعہ تعلیم بنایا جانا اشد ضروری ہے۔تمام مدارس،سکولوں اور کالجوں کے طلباء اور طالبات کو انگریزی کے بغیر   میٹرک ، ایف اے اور بی اے کرایا جائے۔انگریزی کو اختیاری بنا دیا جائے۔
    دفتری اور سرکاری امور کے لئے     مقامی زبانیں استعمال کرنے میں کونسا امر مانع ہے۔ حالاںکہ وطنِ عزیز کے اداروں ، دفاتر،  محکموں   اورعدالتوں کے اکثر   اساتذہ، کلرک ،افسر   اور   وکلاء انگریزی لِکھ   پڑھ  سمجھ اور بول نہیں سکتے۔ لہذا ذریعہ ابلاغ انگریزی کو بالکل نہ بنایا جائے۔ انگریزی کی وجہ سے تمام دفتری اور عدالتی امور متاثر ہو رہے ہیں۔
مقابلے کے امتحانات، سی ایس ایس ، صوبائی    سروس کمیشن،   میڈیکل ، انجینیرنگ اور تمام دیگر یونیورسٹیوں میں ذریعہ تعلیم اور ذریعہ امتحانات اردو    یا   سرائیکی یا سندھی یا پشتو    کو    بنایا  جائے۔     نیز     بی اے سطح تک سرائیکی  کو   لازمی کیا جائے۔
ایم اے۔ ایم ایس سی ۔ ایل ایل بی۔ بی ایڈ ۔ایم     ایڈ   ،  ایم بی اے  اور ایم کام میں بھی سرائیکی  ، سندھی  پشتو     اور اردو   کو متبادل ذریعہ تعلیم اور ذریعہ امتحان بنایا جائے۔
ہر سرکاری اور نجی ٹی وی چینل پر سرائیکی، سندھی، پشتو، اردو،   پنجابی اور بلوچی کو ہر روز چار چار گھنٹے دیئے جائیں۔ ہندکو، میرپور اور پوٹھوہاری کا وقت پنجابی میں شامل ہوگا۔ بروہی کا بلوچی میں۔
نادرا کو ہدائت کی جائے کہ سرائیکی زبان اور سرائیکی سافٹویئر کے ساتھ شناختی کارݙ جاری کرے۔ عدالتیں سرائیکی کو عدالتی زبان بنائیں ۔ رٹ، شہادت اور فیصلہ حکم کی زبان بنائیں۔
المختصر ! 
سرائیکی سندھی پشتو اور اردو کو قومی اور سرکاری زبانیں بنایا جائے۔

Monday, 9 December 2013

Languages of Pakistan

Punjabi, Saraiki, Pashtu, Sindhi,Hindko, Balochi and Brahui are important  languages of Pakistan.

In Pakistan Saraiki  is the language of 40%, Punjabi 18%, Pashtu 15%, Sindhi 12%,  Urdu 7%, Balochi 3% ,  Brahui 2%   and other languages 3%.

Punjabi: Majhi spoken in Lahore, Gujranwala and Sialkot is called Punjabi. In India Amritsar, Tarn Taran Sahib, and Gurdaspur Districts of the State of Punjab Majhi is also spoken.  Doabi, Pwadhi and Malwi dialects  of Punjabi are spoken in India . Only half area of Majhi speaking is related to Pakistan,

Saraiki: Standard Saraiki , Dibhari Saraiki or Eastern Saraiki ( Jhang,  Cheniot, Sahiwal, Kamalia. Pindi Bhattian, Mandi Bahaudin,  Okara, Bahawalnagar), Northern Saraiki  Kohati or Chakwali or Awankari (Chakwal, Pindi Gheb and Kohat) and Southern  Saraiki (Jaffarabad, Naseerabad, Jhalmagsi, Ghotki, Kashmore, Jackabad, Dadu) are the four common dialects of Saraiki. Standard Saraiki is 80%, Dibhari is 10%, Northern Saraiki is 5% and Sindh aali Saraiki is 5%. Saraiki has 44 alphabets  with five Special Saraiki alphabets namely, ٻ، ڄ ،ݙ، ڳ & ݨ . The total number of Saraiki Speaking people in Pakistan is more than 80 million or 8 crore.

Pashtu: Pashtu of Peshawer, Bannuchi and Quetta  pashtu are Pashtu languages.  

Sindhi: Sindhi is spoken in Sindh.


Balochi: Eastern Balochi [bgp] in Northeast Balochistan Province, northwest Sindh, southwest Punjab, Southern Balochi [bcc] in South Balochistan, south Sindh, Karachi, Western Balochi [bgn] in Northwest Baluchistan Province. are Balochi language.





Hindko: Northern Hindko [hno] Hazara division, Mansehra and Abbotabad districts, Indus and Kaghan valleys and Indus valley tributaries, Southern Hindko [hnd] Punjab Province, Attock district, to south Hazara division, NWFP;  Peshawar district  and Pothohari [phr] Pahari: Rawalpindi, Murree Hills, and east in Azad Kashmir (Poonchi (Punchhi) and Chibhali); north in the lower half of the Neelum Valley. Potwari: Pothwar Plateau, from Rawalpindi to Gujar Khan and south to Jhelum. Mirpuri: southern Azad Kashmir.

Brahui:  [brh] South central, Quetta and Kalat region, east Baluchistan and Sind provinces. Also in   4,000,000 in Pakistan (2011). Population total all countries: 4,220,000 Alternate Names: Birahui, Brahuidi, Brahuigi, Kur Galli Dialects: Jharawan, Kalat, Sarawan. Kalat is standard dialect, Jharawan is lowland. 



Shina, Khowar, Gojri, Kashmiri , Bagri, Balti, Dari, Dhatki, Hazargi, Jadgali, Indus kohistani, Koli Kachi, Parkrai koli, Marwari are Pakistani  languages having papulation ranging 100,000 to 500,000.









Sunday, 8 December 2013

Languages of Punjab

Punjabi, Saraiki and Hindko are most important languages of Punjab, Pakistan.


1. Punjabi language:

It is spoken in Lahore, Gujranwala & Sialkot. It is also called Majhi.


2. Saraiki language:


Multani, Riasti, Derewali and  Thalochi are Standard Saraiki. Jhangvi, Chenaveri & Sahiwali are Eastern Saraiki. 
 Chakwali, Ghebi, Jandali & Shahpuri are also Saraiki.


3. Hindko language:



Pothohari is Hindko.












Multani, Riasti, Derewali, Thalochi & Shahpuri are Standard Saraiki. Jhangvi, Chenaveri & Sahiwali are Eastern Saraiki. Chakwali, Jandiali and Kohati are Northern Saraiki.



Thursday, 5 December 2013

Saraiki Language

Saraiki
  1. An ethnic group from central Pakistan
  2. The Indo-Aryan language spoken by these people
  3. A native or inhabitant of Saraikistan, a region of South Asia.
  4. Name of the language of Saraiki people. There are around 70 million Saraiki speakers in Saraiki region Saraikistan and more than 90 million throughout the world. Saraiki is written with a modified Arabic script that has 44 letters. wikiversity.org/wiki/Saraiki
Saraiki is an important language of Pakistan. Saraiki is also spoken in   Sri Ganganagar district.  and   Fazilka   India,  Afghanistan ,U A E, Kingdom of Saudi Arabia, South Africa, the United States , Canada and  United Kingdom
According to Roznama Dunya News 25% of Pakistanis are Saraiki. dunya.com.pk 

According to a Hindko website there are 12  Crore Saraiki.  saraiki-hindko-conference-a-rportage/
According to a letter No 20-/R&D/09 dated 20-01-2010,  of Higher Education Commission of Pakistan, Islamabad. The number speaker of Saraiki Language are more than 120 Millions. 
Combining all the sources in Pakistan 40% people are Saraiki.
Saraiki is included in the languages of USA, at No.1426
https://www2.census.gov/programs-surveys/demo/about/language-use/primary_language_list.pdf


.




سرائیکستان دا نقشہ








The above letter is issued by Higher Education Commission of Pakistan. The letters confirms that in 2010  there were more than 120 million Saraiki People. This population may also contain the people who speak another language as their mother tongue also speak Saraiki  as a second language.  According to the Census of Pakistan in 1998 the Population of Saraiki Region was 40 million, where the total population of Pakistan was 135 million. To day the population of Saraiki Region is 60 million. The non-Saraiki in Saraiki Region are equal to the Saraiki People in Punjabi region. So there are 60 million Saraiki people. In Sindh there are 20 million Saraiki people. Hence in Pakistan the Saraiki people are more than 80 million. If we count other dialects similar to Saraiki this Population may cross 100 million.


In India Punjab, Delhi and Haryana Saraiki  population is more than 20% . In this way there are more than 15 million Saraiki in these three states of India. In sri Ganganagar Saraiki is native language. Hence including the Saraiki of other states there are more than 20 million Saraiki in India.http://siraikiinternational.blogspot.com

پٹیالہ، راجپورا، تری پورا، سمانا، بسی پٹھاݨاں، بھیوانی، حصار، سرسا، تری پری، کرنال، پانی پت، انوپ گڑھ راج، کرنال شہر، پلوال، سفیدون ضلع ڄِنڈ، سونی پت، ہانسی، راٹیہ، بروالا، کڑکشیترا ،سنگرُور، جمنا نگر( یمنا نگر)، تارا واری وچ سرائیکی پنجاہ فیصد کنوں ودھ ہن۔ تاراواری تے راجپورا وچ اسی فیصد کنوں ودھ سرائیکی الاوݨ آلے رہندے ہن۔ کھاجوالا،ڈنٹور تے پُڳل وچ مقامی زبان سرائیکی ہے۔
In the newspaper on 19-01-2016 it is published that in India there are 30 million Saraikis.






 





Monday, 2 December 2013

پاکستان دے وݙے لسانی نسلی گروہ

پاکستان وچ  وسݨ آلے وݙے لسانی  نسلی گروہ ایہہ ہن۔
سرائیکی 40فیصد
پنجابی 18 فیصد
پشتو 15 فیصد
سندھی 12 فیصد
اردو 7 فیصد
بلوچی 3 فیصد
بروہی 2 فیصد

ہندکو  2 فیصد
باقی زباناں ہک فیصد۔ 




Wednesday, 27 November 2013

سرائیکی ہک زبان تے قوم ہے

سرائیکی دنیا دے ہر مُلک وچ وسدے ہِن۔ ایں سانگے سرائیکی ہک انٹرنیشنل زبان ہے۔ ساری دنیا وچ وسݨ آلے سرائیکی سرائیکی کوں آپݨے آپݨے مُلک وچ تعلیمی زبان بݨاوݨ کیتے کوشش کرن۔ سـرائیکی  دے پنتالی حروف ہن۔ ایندے پنج وکھرے خاص حروف سرائیکی کوں اردو تے پنجابی کنوں ممتاز کریندن۔


سرائیکی ہک وکھری زبان تے وکھری قوم ہے



Kindly See these External Links

  1. http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=skr
  2. http://globalrecordings.net/en/language/16338
  3. http://votebits.com/sweet-and-interesting-languages-of-pakistan/
  4. http://www.ankarascene.com/haber/pakistan-823.html
  5. http://thepolyglotexperience.blogspot.com/2011/01/pakistan-language-map.html
  6. http://languagemaps.wordpress.com/2012/11/30/languages-of-pakistan/
  7. http://mazhar.dk/pakistan/
  8. http://www.dostpakistan.pk/geography/languages/
  9. http://www.absoluteastronomy.com/topics/Ethnic_groups_in_Pakistan





Map of Saraikistan

 The Saraiki Department of Islamia University, Bahawalpur was established in 1989[1] and Department of Saraiki Bahauddin Zakariya University, Multan[2] was established in 2006. Saraiki is taught as subject in schools and colleges at higher secondary, intermediate and degree level. Allama Iqbal open university Islamabad,[3] and Al-Khair university Bhimbir have their Pakistani Linguistics Departments. They are offering M.Phil. and Ph.D in Saraiki. Five T V channels and Ten Radio Stations are Serving Saraiki language.

سرائیکی زبان دے لہجے

سرائیکی زبان دے لہجے:

1۔ سرائیکی زبان: ملتان، بہاولپور، دیرہ غازی خان، دیرہ اسماعیل خان، میاںوالی،خوشاب، رحیم یار خان، صحبت پور، کشمور شَہر، اوباڑو، ضلع  بار خان تے درگ  وچ سرائیکی دا معیاری لہجہ الایا ویندے۔ سرائیکی زبان  دے ویہہ ہزار کنوں ودھ شاعر ہن۔
2۔ ݙبھاری سرائیکی: جھنگ، ساہیوال، پاکپتݨ، اوکاڑہ،تاندلیانوالا، کمالیہ، پیرمحل،پنڈی بھٹیاں،  چنیوٹ، سرگودھا، منڈی بہاؤالدین، فاضلکا تے سری گنگا نگر دے علاقیاں وچ ݙبھاری سرائیکی الیندے ہن۔ ایں کوں مشرقی سرائیکی وی آہدے ہن۔ ایں لہجے وچ  "ب" کوں "ٻ" ، "ج" کوں "ڄ" ، "د" کوں "ڊ" تے "گ" کوں ہمشہ "ڳ" ٻولیندے ہِن۔ سلطان ٻاہو، علی حیدر ملتانی، ریاض،عابد تمیمی تے وارث شاہ ݙبھاری سرائیکی لہجے دے شاعر ہن۔ ایں لہجے وچ ٻ ڄ ڳ ڊ دیاں آوازاں ہوندیاں ہن، انھاں صوتاں کوں ٻُچکار صوتاں اہدن ، ایں سانگے ایں لہجے کوں ٻُچکاری سرائیکی وی اہدن۔ ٻُچکار صوتاں کوں انگریزی وچ implosive اہدے ہن۔ ٻُچکار صوت وچ ہوا ٻاہروں اندر آلے پاسے مُن٘ہ وچ چھک تے گھن ویندن۔ سُرکݨ ، چوپݨ تے چُوسݨ دا عمل وی این٘ویں ہوندے۔ ٻیا ، ڊوا، شئے کوں آپݨے پاسے چھک ونڄݨ نال مماثلت رکھیندن۔۔
3۔ سندھی سرائیکی:  جیکب آباد، کشمور، گھوٹکی، نصیر آباد، جعفرآباد تے جھل مگسی دے علاقیاں وچ سندھی سرائیکی الیندے ہن۔ ایں کوں سیرائیکی وی اہدن۔
4. شمالی سرائیکی: ضلع چکوال، پنڈ دادن خان، پنڈی گھیب ، ڄنڈ تے کوہاٹ وچ وی سرائیکی الائی ویندی ہے۔ ایں لہجے کوں اعوانکاری وی آہدے ہِن۔  شاہ مراد چکوالی سرائیکی دا ٻہوں وݙا شاعر ہے۔ علی محمد مسکین وی ایں لہجے دا شاعر ہے۔ایہ شمالی سرائیکی ہے۔ کوہاٹی سرائیکی دے چھی لہجے ہن۔ خوشحال ڳڑھ دا لہجہ، توگھ دا لہجہ، ٻلی تنگ دا لہجہ، کوہاٹ شہر دا لہجہ، وادی بوراکا دا لہجہ، شکر درہ دا کوہاٹی لہجہ، 1981 دی مردم شماری وچ ضلع کوہاٹ وچ چالہی فیصد کوہاٹی (سرائیکی) ہائی،،،، 
ݙاکٹر یونس ندیم، محمد جان عاطف، ریاض، انجم یوسف زئی تے سعد اللہ خاں کوہاٹی زبان دے ادیب تے کارکن ہن۔۔ 









سرائیکی میڈیم سی ایس ایس

ہمسایہ ملک بھارت وچ علاقائی زباناں میراٹھی، گجراتی، تامل،تیلگو، کشمیری، اردو، ہندی، سندھی تے پنجابی وغیرہ مقابلے دے امتحان سی ایس ایس وچ لازمی مضمون ہن تے ذریعہ امتحان وی ہن۔ سندھ وچ محکمہ مال دا ریکارڈ تے تھاݨے دی ایف آئی آر سندھی زبان وچ ہوندی ہے۔ ایں سانگے پاکستان وچ سی ایس ایس وچ سندھی لازمی ہووݨ ٻہوں ضروری ہے۔ سرائیکی پاکستان دی ہک وݙی زبان ہے، پاکستان دے چالہی فیصد لوک سرائیکی ہن۔ پاکستان دے سی ایس ایس وچ سندھی، پشتو تے سرائیکی کوں لازمی آپشنل کیتا ونڄے۔ تے باقی پرچیاں وچ سندھی، پشتو تے سرائیکی کوں ذریعہ امتحان بݨایا ونڄے۔ 
ملتان وچ سرائیکی علاقے دا سول سیکرٹریٹ وی بݨ ڳیا ہے. ایں سانگے سرائیکی میڈیم سی ایس ایس دی لوڑ ودھ ڳئی ہے. 
سرائیکی زبان وچ وکی پیڈیا وی موجود ہے، تے گوگل نے گوگل ٹرانسلیٹ کیتے سرائیکی زبان کوں شامل کر گھدے. 
اگر سرائیکی میڈیم سی ایس ایس شروع کیتا ڳیا تاں کوئی غلط کم کائناں ہوسی. 
 سندھ دے سکولاں کالجاں وچ سندھی لازمی ہے۔ سرائیکی علاقے دے سکولاں کالجاں وچ سرائیکی لازمی کیتی ونڄے۔
سرائیکی دنیا دے ہر مُلک وچ وسدے ہِن۔ ایں سانگے سرائیکی ہک انٹرنیشنل زبان ہے۔ ساری دنیا وچ وسݨ آلے سرائیکی سرائیکی کوں آپݨے آپݨے مُلک وچ تعلیمی زبان بݨاوݨ کیتے کوشش کرن۔

Thursday, 21 November 2013

ساݙے سید تے خان قسم چاؤ

سرائیکستان دے ٻاوی ضلعیاں دے بہتر حلقیاں دے بہتر ایم این اے سرائیکستان دی پسماندگی دے اصل ذمہ دار ہن۔ ایہہ سید خان ملک مخدوم سرائیکی علاقیاں وچ ہسپتال سکول یونیورسٹیاں کارخانے کیوں نی کھولیندے۔ صرف الیکشن لڑدے ہن۔ ملتان وچ نوازشریف تے پرویز الہی ہسپتال ہن پئے۔ نواز شریف تی شہباز شریف یونیورسٹیاں ہن پیاں۔ بھلا سارے سید سرائیکی بلوچ سرائیکی پٹھاݨ ملک میاں ایہہ کم نی کرسگدے؟ کن تے مر ڳئے ہِن؟

 سیدو! خانو! ملاؤ! صحافیو! تساں قسم چاتے آکھو بھارت وچ میراٹھی میڈیم یا اردو میڈیم ایف ایس سی کائنی۔ ول فسم چاتے آکھو بھارت وچ میراٹھی میڈیم یا اردو میدیم سی ایس ایس کائنی۔ ول قسم قسم چاتے آکھو سندھ وچ سندھی زبان وچ قومی سنڄاپ کارڈ جاری کائنی تھیندا۔۔ ول قسم چاتے آکھو ساݙے نان٘واں، ذاتاں، وستیاں دے نان٘واں کوں اردو زبان تے اردو لکھائی سپورٹ کریندی ہے۔ قسم چاتے آکھو سرائیکی زبان کائنی، سرائیکی پنجابی دا لہجہ ہے۔ قسم چاتے آکھو سندھ تے بلوچستان دے پی سی ایس وچ پنجابی دے پرچے کائنی۔ ہک ٻئی قسم وی چاؤ جو پاکستان دے کرنسی نوٹاں تے صرف اردو لکھدے ہاسے بنگالی آلے نوٹ کائناں ہوندے ہن۔ قسم چاتے آکھو اردو ساݙی مادری زبان ہے۔ سرائیکی کوئی زبان کائنی۔ قسم چاتے آکھو عالمی اداریاں سرائیکیاں دی تعداد ݙو کروڑ کائنی لکھی۔ قسم چاتے آکھو قوم زبان تے علاقے نال نی بݨدی ۔۔ قسم چاتے آکھو ساݙی قوم سرائیکی کائنی مسلمان قوم ہے، قسم چاتے آکھو سعودی عرب دی قوم عربی کائنی۔ قسم چاتے آکھو رسول پاک دی قوم عربی کائناں ہائی۔ قسم چاتے آکھو عربی زبان وی ساݙی مذہبی زبان ہے تے اردو وی ساݙی مذہبی زبان ہے، قسم چاتے آکھو انگریزی میڈیم سکولاں وچ اردو ٻولݨ تے جرمانہ کائنی لڳدا۔ قسم چاتے آکھو صرف انگریزی انٹرنیشنل زبان ہے۔۔


ٻارہویں دا مطالعہ پاکستان


پنجاب ٹیکسٹ بُک بورڈ لہور تے بورڈ آف انٹرمیڈیٹ دیرہ غازی 

خاں دے خلاف کھلی ایف آئی آر:


ٻارہو یں دی مطالعہ پاکستان دی کتاب وچ پاکستان دیاں زباناں دے سبق وچ پنجابی بلوچی سندھی کشمیری تے پشتو بارے تفصیلات تاں ہن، سرائیکی دا ناں تھاں وی کائنی۔ حالانکہ پاکستان تے آزاد ڄموں کشمیر وچ صرف ہک لکھ کشمیری زبان ٻولݨ آلے وسدے ہن، ایہہ نصاب تعلیمی بورڈ ولوں وی منظور تھیا ہویا ہے۔ تہاݙی عدالت وچ میݙی ایف آئی آر درج ہے۔


بھارت وچ سرائیکی

ابوہر، جلال آباد تے فاضلکا، ضلع فاضلکا، پنجاب تے ضلع سری گنگا نگر، راجپوتانہ، بھارت دی مقامی تے لوکل زبان سرائیکی ہے، انہاں علاقیاں وچ وسݨ آلے سرائیکیاں کیتے سرائیکی لازمی دا مضمون شروع کیتا ونڄے، تے مادری زبان سرائیکی کوں ذریعہ تعلیم بݨایا ونڄے۔



پاکستان ہک وفاق ہے


 فیڈرل تے سنٹرل وچ کیا فرق ہے؟پاکستان وچ فیڈرل نظام ہے یا سنٹرل؟ ۔وفاق وچ صوبے خود مختیار ہوندے ہن۔ پاکستان ہک وفاق مُلک ھے۔ پاکستان وچ ساریاں قوماں کوں براپر حقوق ملݨے چاھیدے ھِن۔ پاکستان وچ اردو، پشتو، سرائیکی تے سندھی زباناں کوں سرکاری دفتری تعلیمی تے قومی زباناں بݨاوَݨ ٻہوں ضروری ھے۔پاکستان دے ہر سرکاری تے نجی ٹی وی چینل تے سرائیکی، سندھی، پشتو ، پنجابی،بلوچی تے اردو کوں ہر روز چار چار گھنٹے ݙتے ونڄن۔پہلی توں بی اے تائیں سکولاں کالجاں تے مدرسیاں وچ سرائیکی یا سندھی یا پشتو لازمی مضمون دے طور تے شروع کرو. سنگاپور دی کل آبادی 54 لکھ ہے۔ 50 فیصد چینی، 32 فیصد انگریزی، 12 فیصد ملائی تے 3 فیصد تامل ہن۔ سنگاپور وچ چینی، انگریزی،ملائی تے تامل سرکاری دفتری تعلیمی تے قومی زباناں ہن۔ پاکستان وچ سنگاپور دی پالیسی تے عمل کیتا ونڄے۔پاکستان دے قومی ترانے وچ پنج بند ہوون، پہلا بند پشتو وچ، ݙوجھا بند سرائیکی وچ ، تریجھا بند سندھی وچ، چوتھا بند بلوچی بروہی تے پنجواں چھیکڑی بند پنجابی ہندکواردو وچ ہووے۔ بھارت وچ زباناں دی پالیسی بارے ݙیکھو۔

www.teindia.nic.in

سرائیکی اکھاݨ



؂ آب آب کـر مویوں ٻَچڑا فارسیاں گھر ڳالے
؂ آپ ٻُݙدی ویندی،ٻِنہاں کُوں مَتیں ݙیوے
؂ آ پَرائی کُتی چَک پا وَنڄ ـ
؂ آپ کُلڄی،ویہڑے تے ݙوہ
؂ آپ کُوں آپ سُنڄاݨ،تاݨی ڈھیر نہ تاݨ ـ
؂ آپ ڳلیوں،نال ججماناں کُوں وی ڳلوئی
؂ آپ مَـریسی،مارݨ نہ ݙیسی
؂ آپ من٘جھوں ننگی، جگ جہان تُوں چنگی
؂ آپ نہ جوگی ڳوانڈھ ولاوے
؂ آپݨا ݙھݙھ کھولاں ،آپ ننگی تِھیواں
؂ آپݨا کَچھ ءِچ، پرایا ہَتھ ءِچ
؂ آپݨا مَـریسی،چھاں تے سٹیسی
؂ آپݨی ارُوڑی تے کُتا وی شیر ہوندے
؂ آپݨی کُکِڑ چنڳی ہووے تاں پرائے گھـر آنے نہ لہاوے
؂ آپݨی کِیتی آپݨے اڳُوں آندی اے
؂تاریاں کُوں ٻالھیاں نئیں بُھلدیاں
؂ تاڑی ݙُوہَتھِـڑ وَڄدی اے
؂ تَسا پاݨی منگے،ماشکی مَشَک ٹنگے
؂ تروپے دے ݙا نہ آوے،ویہترݨ دا قابِل اے
؂ ترِیہہ پُتر،چالھی پوترے،اَڄاں وی بابا گھاہ کھوترے
؂ تَسبی کَچھ اِچ،کاتی ہَتھ اِچ
؂ تلوار دا پَھٹ مِل ویندےٗ،زبان دا پھٹ نئیں مِلدا
؂ تَلی تے گِھن تے ڳَلی تے کھا
؂ تَند نئیں وِڳڑی،تاݨی وِڳڑی اے
؂ تَوَکّل دے ٻیڑے پار
؂ لوک دی لوک ڄاݨے،دائی تُوں بُھن داݨے
؂ تُوں ڄیہڑے سکول پَڑھیٗں،اساں اوندیاں سِلھاں ڈھویٗن
؂ تُوں نئیں ٻُلیندا،تیݙا سائیں ٻُلیندےٗ
؂ تُوں وی راݨی،میں وی راݨی،کون بَھریسی گھر دا پاݨی
؂ تیݙے پِیٹھے دا کیا چھاݨن
؂ تُہاݙے تھئے ہاسے، غریباں دے بَھنے پاسے
؂ تیݙے جِن سیاݨے ہِن
؂ تَیݙے لارے تاں پرنے کُن٘وارے
؂ تھاں کَٹھے ہووِن تاں ٹَکِـر پوندِن