زباناں دی درجہ بندی

 اصل زباناں

ایہ زباناں ݙاہ ہزار سال پُراݨیاں ہن۔ انہاں دیاں آوازاں تے الفاظ نویکلے تے سُن٘ڄاپُو ہن۔

براہوئی، عربی، فارسی، سنسکرت، ہندی، تامل، سرائیکی، بنگالی، ترکش اصلی زباناں ہن۔ انہاں زباناں وچ  بݨیادی چیزاں،  پنڈے دے اعضا ء، سکیاں رشتے داراں دے ناں تے گنتی خالص ہن۔ ٻنھاں زباناں وچ انہاں وچوں ݙو چار الفاظ مشترک ہن۔

ثانوی زباناں

 ایہ وݙیاں اصل زباناں دے آف شُوٹ، پݨجاں ہن۔ سندھی، پنجابی، گجراتی، پشتو، کردی ݙوجھے درجے دیاں زباناں ہن۔ سرائیکی تے ہندی رل تے پنجابی زبان بݨی ہے۔ گجراتی تے سرائیکی رل تے سندھی بݨی ہے۔

تریجھے درجے دیاں زباناں

ݙوجھے درجے دیاں زباناں آپت وچ رل تے تریجھی زبان بݨیندیاں ہن۔ ایہ ٹرشری یا ثلاثی درجے دیاں زباںاں ہوندیاں ہن۔ ایہ ثانوی زبان دا لہجہ ہوندیاں ہن۔  اردو، ڈھاٹکی، کشمیری، ہزارہ زبان تریجھے درجے دیاں زباناں ہن۔

چوتھے درجے دیاں زباناں

ایہ زباناں ݙو زباناں کنوں ودھ زباناں دا ملغوبہ ہوندیاں ہن۔ انہاں زباناں وچ بݨیادی چیزاں دے ناں، پنڈے دے حصیاں دے ناں تے گنتری آپݨی کائنی ہوندی۔  بلوچی، کھیتراݨی، ہندکو چوتھے درجے دیاں زباناں ہن۔ 

بلوچی چوتھے درجے دی زبان ہے۔  بلوچی فارسی دا لہجہ ہے، براہوئی، سرائیکی، پشتو دے آف شُوٹ لہجیاں نال رل تے بݨی ہے۔

مشرقی بلوچی

مشرقی بلوچی فارسی براہوئی سرائیکی سندھی نال رل تے بݨی ہے لیکن ٹ ڈ ڑ غ ف دیاں آوازاں کائنی ٻول سڳدے

مغربی بلوچی

مغربی بلوچی فارسی براہوئی تے پشتو نال رل تے بݨی ہے۔ لیکن ٹ ڈ ڑ غ ف دیاں آوازاں کائنی ٻول سڳدے۔

عربی فارسی وچ خ دی آواز ہے پر بلوچی خ دی آواز ادا کائنی کر سڳدے،  بلوچی خدا  خان  خیر خیرات خراب کائنی الا سڳدے۔ 

براہوئی وچ ڷ دا حرف وی ہے، ٻیاں زباناں آلے ایہ آواز کائنی الا سڳدے

بشکریہ: محمد افضل گل براہوئی